Ο ήλιος, πηγή ζωής και έμπνευσης για τους πολλούς, στην πεζή οφθαλμολογική θεώρηση των πραγμάτων και στην εποχή της τρύπας του όζοντος αντιμετωπίζεται περισσότερο ως απειλή!
Η ηλιακή ακτινοβολία αποτελείται από τρία είδη ακτίνων:
-
Τις υπέρυθρες ακτίνες ( IR με μήκος κύματος 700-2300 nm), που αν εστιασθούν στον αμφιβληστροειδή μπορεί να προκαλέσουν έγκαυμα στην ωχρά κηλίδα, όπως συμβαίνει κατά την παρατήρηση έκλειψης ηλίου,
-
Τις υπεριώδεις ακτίνες ( UV με μήκος κύματος 190-400 nm), που απορροφούνται κυρίως από τον κρυσταλοειδή φακό και ενοχοποιούνται για την πρόκληση πρώιμου καταρράκτη, και
-
Τις ακτίνες υψηλής ενέργειας στο ορατό φάσμα (HEV με μήκος κύματος 400-700 nm), που αντιστοιχούν στο μπλε ιώδες φως και θεωρούνται υπεύθυνες για την εμφάνιση εκφύλισης της ωχράς κηλίδας
Η ηλιακή ακτινοβολία ευθύνεται για μια σειρά παθολογικών καταστάσεων στα μάτια, οι οποίες εμφανίζονται μετά από χρόνια έκθεση στον ήλιο. (Συσσωρευτική δράση). Άλλες βλάβες από την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, εκτός του εγκαύματος, του καταρράκτη και της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, είναι δερματικές βλάβες και κακοήθειες (επιθηλιώματα, μελανώματα), πρωιμότερη γήρανση του ευαίσθητου δέρματος γύρω από τα μάτια (εμφάνιση ρυτίδων). φλεγμονές στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού (κερατίτιδες), φλεγμονές των επιπεφυκότων (επιπεφυκίτιδες) και καλοήθεις νεοπλασίες τους (πτερύγιο),
Η μόνη αντιμετώπιση των ασθενειών των ματιών που αναφέραμε παραπάνω είναι η πρόληψη. Απαραίτητη λοιπόν, είναι η προφύλαξη τους από την ηλιακή ακτινοβολία με τα σωστά γυαλιά ηλίου, δηλαδή γυαλιά με φακούς που να μπορούν να απορροφούν τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου, χωρίς όμως να αλλοιώνουν την οπτική οξύτητα και την αντίληψη των χρωμάτων. Μην εμπιστεύεστε τα μάτια σας σε ανθρώπους που δεν είναι ειδικοί και μην αγοράζετε γυαλιά από περίπτερα, πλανόδιους κ.τ.λ. γιατί τα γυαλιά αυτά δεν έχουν τις σωστές προδιαγραφές.
Βάλτε τα σωστά γυαλιά και στα μικρά παιδιά από την ηλικία εκείνη που νομίζετε ότι μπορούν να τα φορέσουν. Η προστασία πρέπει να γίνεται από την μικρότερη δυνατή ηλικία!
Θυμηθείτε επίσης ότι οι ακτίνες έχουν την δυνατότητα να περάσουν στα μάτια μας από το πάνω μέρος των γυαλιών και κατά συνέπεια το καπέλο, ειδικά εκείνο με μεγάλο γείσο προστατεύει από τις ακτίνες που φτάνουν στα μάτια εκ των άνω. Σημασία μεγάλη έχει η σωστή εφαρμογή των γυαλιών (επιλογή του κατάλληλου σκελετού).
Το χρώμα των γυαλιών δεν πρέπει να επιλέγεται μόνο με κοσμητικά κριτήρια, αλλά θα πρέπει να μην επηρεάζει την αντίληψη των χρωμάτων και να μην μειώνει την ορατότητα των σημάτων κυκλοφορίας. Έτσι, ίσως το καταλληλότερο χρώμα είναι το γκρι, γιατί απορροφά ομοιόμορφα όλα τα μήκη κύματος. Εάν υπάρχει δυσχρωματοψία θα πρέπει να ενημερώνεται ο οπτικός για να ληφθεί υπόψη στην επιλογή του χρώματος των κρυστάλλων, ανάλογα με το είδος της.
Κάθε ζευγάρι καλά γυαλιά ηλίου πρέπει να συνοδεύεται (σύμφωνα με τον ειδικό κανονισμό ΕΝ 1836/95 της Ευρωπαϊκής Ένωσης) με ειδικό ενημερωτικό φυλλάδιο, στο οποίο πρέπει να αναφέρονται:
-
Η συνιστώμενη χρήση (προστασία από βλαβερή δράση ηλιακών ακτινών).
-
Η ολική προστασία από υπεριώδη ακτινοβολία.
-
Η κατηγορία (για ειδική ή γενική χρήση).
-
Η δυνατότητα αναγνωρίσεως φωτεινού σηματοδότη.
-
Η κατάταξη προστασίας (1, 2, 3, 4).
Για παράδειγμα, στην κατηγορία «3» ανήκουν φακοί ηλίου που μπορεί να χρησιμοποιηθούν κάτω από ισχυρή ηλιακή ακτινοβολία, μέσα στην πόλη, στη θάλασσα και στο βουνό. Τα περισσότερα γυαλιά ηλίου γενικής χρήσης ανήκουν κυρίως σε αυτήν την κατηγορία, ιδιαίτερα στις χώρες έντονης ηλιοφάνειας, όπως είναι η Ελλάδα.
Τα παιδικά γυαλιά ηλίου θα πρέπει:
-
Να έχουν φακούς 100% απορροφητικούς στην υπεριώδη ακτινοβολία.
-
Να είναι κατασκευασμένα από οργανικά υλικά (πλαστικά), για να αποφεύγονται έτσι ατυχήματα από πιθανή θραύση τους.
-
Να είναι πάντα άριστης οπτικής ποιότητας.
-
Ο σκελετός τους να είναι ελαφρύς και φτιαγμένος από αντιαλλεργικά υλικά.
-
Να ταιριάζουν απόλυτα στο πρόσωπο του παιδιού.
Τα παιδικά γυαλιά ηλίου είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν από τα 4 ή 5 χρόνια ή νωρίτερα, ανάλογα με την περίπτωση.